Profil MĘŻCZYZNA po 40 r.ż.

morfologia z rozm. autom.
OB
CRP
mocz badanie ogólne + osad
glukoza
cholesterol
HDL-cholesterol
LDL-cholesterol
triglicerydy
AspAT
AlAT
kreatynina + GFR
mocznik
kwas moczowy
sód
potas
chlorki
magnez
amylaza w sur.
PSA total
PT i INR
TSH
kał krew utajoną
Hbc total
HCV -G
retikulocyty

Profil MĘŻCZYZNA po 40 r.ż. pomaga ocenić stan organizmu panów w wieku średnim. Morfologia krwi obwodowej z rozmazem automatycznym ocenia ogólny stan organizmu na wielu płaszczyznach. Poziom krwinek czerwonych i ich parametrów sprawdza między innymi obecność bądź brak anemii, a dzięki wskaźnikom czerwonokrwinkowym wskazuje z jakim rodzajem niedoboru mamy do czynienia. Płytki krwi pomagają ocenić potencjał krzepliwości naszej krwi, oceniając np. ryzyko wystąpienia zakrzepicy. Krwinki białe to nasze ,,siły obronne”. Ich poziom i proporcja pomiędzy poszczególnymi rodzajami leukocytów ocenianymi w rozmazie może pomóc rozpoznać rodzaj zakażenia (bakteryjne czy wirusowe), ale również sugerować chorobę pasożytniczą bądź alergię. OB i CRP – białko C-reaktywne to badania oceniające obecność lub brak procesu zapalnego w organizmie, różnicuje też choroby o charakterze przewlekłym od tych ,,ostrych’’. Stan zapalny jest reakcją obronną na szkodliwy bodziec zapalny. W organizmie dochodzi do aktywacji komórek układu immunologicznego, pojawiają się mediatory zapalne, zmienia się przepuszczalność naczyń, dochodzi do aktywacji układów krzepnięcia i fibrynolizy oraz wiele innych. Odpowiedź zapalna może być miejscowa lub uogólniona, a jej przebieg jest ostry bądź przewlekły (ostry stan zapalny występuje, np. w szybko rozwijającej się infekcji, a przewlekły stan zapalny organizmu obserwujemy przykładowo w chorobach układowych tkanki łącznej, przewlekłym wirusowym zapaleniu wątroby i wielu innych). Markerami stanu zapalnego nazywamy wskaźniki laboratoryjne, których wartość wzrasta podczas reakcji zapalnych. Takimi wskaźnikami są, np. wzrost liczby białych krwinek, stężenia CRP czy wzrost odczynu Biernackiego. Markery stanu zapalnego, takie jak stężenie CRP i szybkość opadu krwinek czerwonych – OB – można wykorzystywać nie tylko w celu poszukiwania chorób i rozróżniania zapalnego i niezapalnego podłoża dolegliwości, ale i po to, aby obserwować postępy w leczeniu. Prawidłowe leczenie infekcji zaowocuje gwałtownym obniżeniem się wskaźników stanu zapalnego. Powolny spadek wartości markerów stanu zapalnego towarzyszy cofaniu się poważnych chorób o innym niż infekcja mechanizmie. Mocz jest płynem powstającym w procesie filtrowania (oczyszczania) krwi przez nerki. W procesie tym substancje nadal potrzebne w funkcjonowaniu organizmu – białka, glukoza – są odzyskiwane i powracają do krwioobiegu. Wszystkie niepotrzebne toksyczne produkty przemiany materii zachodzącej w organizmie (np. mocznik) trafiają do moczu, który wydalany jest w ilości ok. 1,5 litra na dobę. Badanie ogólne moczu to badanie, które ze względu na ogromną diagnostyczną wartość wyników jest jedną z najczęściej zlecanych i wykonywanych analiz laboratoryjnych. Jest również badaniem przesiewowym, pozwalającym na wykrycie patologii układu moczowego jeszcze w okresie bezobjawowym. Glukoza może wykazać cukrzycę, która niestety jest chorobą cywilizacyjną i coraz częściej dotyka ludzi w wieku średnim. Badanie glukozy we krwi jest jednym z podstawowych badań krwi wykonywanych w przypadku pojawienia się u pacjenta niepokojących objawów, które mogą sugerować zaburzenia tolerancji węglowodanów, jak np. : częstsze oddawanie moczu, wzmożone pragnienie, zwiększony apetyt, uczucie senności, nagły przyrost masy ciała w ciągu kilku miesięcy, przyspieszone tętno problemy ze wzrokiem, zaburzenia neurologiczne (np. niepokój, drgawki), utrudnione leczenie trwających infekcji. Kontrola stężenia glukozy we krwi powinna być przeprowadzana również u osób: z nadciśnieniem i chorobami układu sercowo-naczyniowego, kobiet w ciąży, kobiet z zespołem policystycznych jajników (PCOS), z chorobami tarczycy, ze schorzeniami trzustki, z chorobami nadnerczy, z zespołem po posiłkowym, który występuje po operacji żołądka, których najbliżsi krewni chorują na cukrzycę. Cholesterol całkowity, HDL-cholesterol, LDL-cholesterol i triglicerydy czyli lipidogram lub profil lipidowy w surowicy krwi. Podstawowymi wskazaniami do wykonania stężenia tych substancji są m.in. cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, przewlekłe choroby zapalne, nadczynność i niedoczynność tarczycy, choroba wieńcowa. Zaburzenia gospodarki lipidowej mogą prowadzić do choroby niedokrwiennej serca, powstawania płytek miażdżycowych, zawału mięśnia sercowego i udarów mózgu. Aminotransferaza asparaginianowa (AspAt) i aminotransferaza alaninowa (AlAt) to enzymy oceniające stan wątroby. Zwiększenie aktywności aminotransferaz (AlAT, ALT i AspAT, AST) jest często spotykanym objawem i może być spowodowane m.in. chorobami wątroby. AlAT jest wskaźnikiem bardziej swoistym dla wątroby, AspAT zaś występuje także w innych narządach (serca, tarczycy) i jej aktywność może być zwiększona w ich chorobach. Umiarkowane zwiększenie aktywności aminotransferaz (wzrost poniżej 5 razy ponad normę), gdy stosunek AspAt do AlAT (tzw. wskaźnik de Ritisa) jest większy od 1, może wskazywać zwłaszcza na alkoholowe uszkodzenie wątroby, stłuszczenie wątroby i marskość. Badanie kreatyniny i GFR – często jest wykonywane profilaktycznie w celu określenia sprawności pracy nerek pacjenta, nawet gdy ten nie dostrzega u siebie jeszcze żadnych negatywnych objawów, które mogłyby świadczyć o jakichś zaburzeniach. Pozwala na określenie prawidłowości filtracji kłębuszkowej w nerkach. Zaleca się je wtedy, gdy u pacjenta podejrzewa się uszkodzenie nerek z powodu narażenia na działanie różnorodnych toksyn, czy też z powodu przyjmowanych leków. Oznaczanie poziomu kreatyniny jest ważne przed różnego rodzaju operacjami i zabiegami chirurgicznymi oraz przed badaniami diagnostycznymi, które wymagają podania kontrastu (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, koronarografia). Mocznik to finalny produkt przemiany białkowej, zbudowany jest z amoniaku oraz dwutlenku węgla. W cyklu mocznikowym dochodzi do rozpadu białek do aminokwasów, które następnie rozkładają się na ketokwasy oraz amoniak, który jest toksyczny dla organizmu. Następnie jony amonowe są transportowane do wątroby, gdzie są przekształcane w mniej toksyczny mocznik. Jest on transportowany z krwią do nerek, gdzie po przefiltrowaniu zostaje usunięty z organizmu wraz z moczem. Badanie wykonywane jest u pacjentów, u których konieczne jest przeprowadzenie diagnostyki w związku z podejrzeniem nieprawidłowości w funkcjonowaniu nerek. Trzeba wziąć pod uwagę, że stężenie mocznika zależy od aktywności, diety pacjenta, podaży białka w diecie oraz stanu nawodnienia. Kwas moczowy z kolei jest produktem końcowym metabolizmu puryn. Źródłami puryn są: pokarm (np. wątroba, sardynki, anchois, piwo), synteza własna organizmu (tzw. endogenna), ale związki purynowe stanowią również produkt rozpadu kwasów nukleinowych. W wątrobie na skutek działania pewnych enzymów dochodzi do metabolizmu puryn, a ostatecznym produktem rozkładu puryn jest kwas moczowy. Kwas moczowy powinien ulec wydaleniu przez nerki i to właśnie z moczem usuwana jest największa jego ilość. Zaburzenia wydalania kwasu moczowego i jego nadmierne gromadzenie się w organizmie mogą być spowodowane niektórymi chorobami, a akumulacja kwasu moczowego może prowadzić do poważnych powikłań. Badanie kwasu moczowego wykonywane jest m.in. u pacjentów cierpiących na chorobę nowotworową, którzy leczeni są chemioterapią, na etapie diagnostyki oraz kontrolnie u pacjentów ze zdiagnozowaną dna moczanową, czy w procesie diagnozowania kamicy moczowej. Amylaza to enzym trzustkowy. Badanie poziomu amylazy trzustkowej w surowicy krwi jest przydatne podczas diagnostyki chorób tego gruczołu, ponieważ stanowi ona swoisty marker zapalenia tego narządu. Dzięki analizie wyników prób trzustkowych można także ocenić, czy organizm prawidłowo trawi skrobię i inne wielocukry, ale także ocenić ogólną kondycję układu pokarmowego. Przejściowy wzrost stężenia amylazy (trwający około dwie trzy doby) występuje także u pacjentów, którzy wykonywali gastroskopię lub badania obrazowe z użyciem kontrastu. Amylaza trzustkowa jest produkowana jedynie przez komórki wydzielnicze trzustki, trafia do krwi w momencie, gdy dochodzi do niedrożności przewodów wydzielniczych lub martwicy komórek trzustki. Dzięki temu może być ona wykorzystywana jako marker zapalenia lub innych chorób tego narządu. Po upływie ok. 8.–10. godzin amylaza obecna w osoczu jest wydalana z moczem, dzięki czemu oznaczenie poziomu amylazy w moczu również może być wykorzystywane do potwierdzenia przebytego zapalenia trzustki. Dzieje się tak również w przypadku, gdy poziom amylazy w surowicy nie przekracza normy. Podwyższone stężenie amylazy w moczu utrzymuje się dłużej niż we krwi. O prawidłowym funkcjonowaniu organizmu decydują zarówno makroelementy, jak i mikroelementy, czyli pierwiastki główne i pierwiastki śladowe. Sód, potas, chlorki, magnez to nasze makroelementy. Mikroelementami są ; żelazo (Fe), cynk (Zn), miedź (Cu), mangan (Mn), molibden (Mo), jod (I), fluor (F), chrom (Cr), selen (Se). Chociaż niektóre z nich nie są potrzebne w dużych ilościach, to jednak w wyniku niedoboru któregokolwiek elementu zostaje zaburzona homeostaza i rozpoczyna się kaskada najróżniejszych problemów zdrowotnych. Nie bez powodu mówi się bezustannie o tym, jak istotna jest dobrze zbilansowana dieta. To właśnie wraz z pokarmem dostarczamy sobie lub nie, składników odżywczych. Bez nich na próżno jest liczyć na dobre samopoczucie, sprawność umysłową i fizyczną. Wszystkie makro- i mikroelementy odgrywają określone role i uczestniczą w przeróżnych procesach zachodzących w całym naszym ciele. Zarówno ich wzrost jak i niedobór może wskazywać na szereg chorób w naszym organizmie. Sód stanowi główny składnik płynów ustrojowych i jest niezbędny do utrzymania równowagi kwasowo- zasadowej. Ma wpływ na właściwe funkcjonowanie mięśni i nerwów oraz jest składnikiem enzymów, a wraz z potasem reguluje gospodarkę wodną organizmu. Sód jest antagonistą potasu. Sód znajdziemy w produktach takich jak: sól i pokarmy, do produkcji których się jej używa. Potas wraz z sodem są niezbędnymi pierwiastkami do prawidłowej gospodarki wodnej organizmu. Jest on składnikiem płynów wewnątrzkomórkowych, enzymów i soków trawiennych. Potas odpowiada za właściwą pracę mięśni i nerwów. Zwiększa on także przepuszczalność błon komórkowych i stymuluje gruczoły wydzielnicze. Potas jest antagonistą sodu. Chlorki wraz z sodem odpowiadają za gospodarkę wodną w organizmie i są niezbędne do zachowania równowagi kwasowo- zasadowej. Znajdują się one w płynach ustrojowych i potrzebny jest do wytworzenia kwasu solnego w żołądku oraz mają również wpływ na pracę serca. Magnez jest jednym z kluczowych pierwiastków niezbędnych do budowy zdrowych i mocnych zębów oraz kości, odpowiada także za procesy widzenia, termoregulacji, przekazywania informacji między mięśniami i nerwami oraz za przemianę materii. Przeciwdziała zakrzepom i zmniejsza ryzyko zawału serca, aktywuje enzymy i bierze udział w metabolizmie lipidów. Działa przeciw-stresowo i przeciwstarzeniowo, wpływa korzystnie na pracę mózgu i przyspiesza wchłanianie wapnia. Chociaż niektóre z nich nie są potrzebne w dużych ilościach, to jednak w wyniku niedoboru któregokolwiek elementu zostaje zaburzona homeostaza i rozpoczyna się kaskada najróżniejszych problemów zdrowotnych. Nie bez powodu mówi się bezustannie o tym, jak istotna jest dobrze zbilansowana dieta. To właśnie wraz z pokarmem dostarczamy sobie lub nie, składników odżywczych. Bez nich na próżno jest liczyć na dobre samopoczucie, sprawność umysłową i fizyczną. Wszystkie makro- i mikroelementy odgrywają określone role i uczestniczą w przeróżnych procesach zachodzących w całym naszym ciele. Zarówno ich wzrost jak i niedobór może wskazywać na szereg chorób w naszym organizmie. Czas protrombiny PT ocenia potencjał krzepnięcia naszej krwi, pośrednio może też wskazywać występowanie chorób wątroby. Czas protrombinowy to wskaźnik bardzo istotny dla oceny prawidłowości tworzenia skrzepu. INR to inaczej znormalizowany czas protrombinowy. Wykorzystywany jest podczas określania krzepliwości krwi. Jeśli INR wykaże zbyt niską lub zbyt wysoką krzepliwość krwi, należy podjąć odpowiednie działanie. Proces krzepnięcia składa się z następujących po sobie reakcji do momentu przekształcenia fibrynogenu w stabilizowaną fibrynę, czyli wytworzenia skrzepu. Aby proces zachodził prawidłowo, wymaga udziału odpowiednich czynników krzepnięcia. Badanie czasu PT jest wykorzystywane do monitorowania leczenia u osób stosujących leki przeciwkrzepliwe, monitorowania czynności wątroby, zalecane jest pacjentom przygotowującym się do zabiegu operacyjnego oraz u osób, u których lekarz podejrzewa wrodzone niedobory czynników krzepnięcia. Diagnostyka wykonywana jest także u pacjentów, u których występuje tendencja do krwawień lub zachodzi ryzyko występowania niedoboru witaminy K. Badanie PT wymaga od pacjenta zgłoszenia się na czczo, najlepiej we wczesnych godzinach porannych, a przed badaniem unikania wysiłku fizycznego oraz stresu. Jeśli badanie wykonywane jest cyklicznie, wówczas dla prawidłowej interpretacji wyniku należy zachować zbliżony czas wykonywania badania. Pacjenci, którzy przyjmują doustne antykoagulanty powinni udać się do laboratorium z samego rana, ponieważ krew powinna zostać pobrana jeszcze przed przyjęciem kolejnej dawki leku. Alkohol i niektóre leki oraz rodzaj spożytych pokarmów mogą wpłynąć na wynik badania – antybiotyki, aspiryna mogą wydłużyć czas protrombinowy, natomiast hormonalna terapia zastępcza, barbiturany i suplementy witaminy K lub spożycie pokarmów bogatych w tę witaminę (np. wątroba wołowa, lub wieprzowa, jarmuż, zielona herbata) – mogą skrócić czas krzepnięcia krwi. PSA, z angielskiego Prostate Specific Antygen, to swoisty antygen prostaty. Badanie PSA służy do wykrywania raka prostaty, nawet we wczesnym stadium, gdy nowotwór nie daje jeszcze objawów. Zaleca się wykonywanie tego badania u każdego mężczyzny, u którego stwierdzono problemy z oddawaniem moczu lub istnieje podejrzenie występowania komórek nowotworowych gruczołu prostaty. Badanie to należy także do badań rutynowych u mężczyzn po 40 roku życia. Oznaczenie antygenu PSA polega na pobraniu w warunkach laboratoryjnych próbki krwi. Badanie prostaty kojarzy się mężczyznom z bardzo dużym dyskomfortem. W sytuacji badania krwi w celu oznaczenia wspomnianego antygenu, ten proces diagnostyczny nie wiąże się z żadnymi negatywnymi odczuciami. Badanie PSA w surowicy krwi powinni wykonać mężczyźni, którzy skończyli 40 lat, nawet jeśli nie mają objawów przerostu prostaty, ale w rodzinie wystąpiły przypadki nowotworu gruczołu krokowego. Po 50. roku życia test powinno się wykonywać regularnie raz do roku. Marker PSA oznaczyć należy przede wszystkim wtedy, gdy pojawiają się problemy z oddawaniem moczu. Objawy te mogą świadczyć o łagodnym przeroście prostaty lub o rozwijającym się nowotworze. Często towarzyszą im także kłopoty z erekcją. Oznaczenie markeru PSA lekarz zleca również wtedy, gdy podczas badania dotykowego (palpacyjnego) wyczuje zmiany prostaty. W organizmie antygen prostaty występuje w postaci wolnej i związanej z białkami. Obie te wartości łącznie dają wynik PSA całkowitego. Określenie stężenia całkowitego antygenu jest podstawą. Gdy wyniki tego testu nie mieszczą się w normie, wykonuje się pomiar całkowitego PSA i jego frakcji wolnej. Stosunek PSA wolnego do całkowitego to badanie o większej czułości i daje bardziej precyzyjne wyniki. Określenie stosunku PSA całkowitego do wolnego PSA pozwala podjąć decyzję o wykonaniu biopsji lub dalszej obserwacji stercza w badaniach. Interpretacja PSA wolnego w odniesieniu do wysokiego poziomu PSA całkowitego jest następująca:
niskie PSA wolne – duże ryzyko raka stercza,
wysokie PSA wolne – małe ryzyko nowotworu złośliwego prostaty.
Przyjmuje się, że prawidłowy wynik PSA całkowitego nie powinien przekraczać 4 nanogramów na mililitr krwi (ng/ml). Jednocześnie wykazano zależność między wzrostem stężenia antygenu prostaty a wiekiem, dlatego wiek badanego ma znaczenie przy interpretacji wyników. Norma PSA całkowitego wynosi:
poniżej 40 roku życia do 1.4ng/ml
między 40. a 49. rokiem życia do 2,0 ng/ml,
między 50. a 59. rokiem życia do 3,1 ng/ml,
między 60. a 69. rokiem życia do 4,1 ng/ml,
powyżej 70 roku życia do 4,4 ng/ml.
Jeśli wynik całkowitego PSA mieści się w zakresie od 4 do 10 ng/ml, wykonuje się badanie wolnej frakcji antygenu prostaty.
To, że poziom antygenu prostaty jest podwyższony, nie oznacza, że osoba badana z pewnością ma raka stercza. Wynik PSA może być fałszywie wysoki, jeśli mężczyzna:
– miał wytrysk w ciągu 48 godzin poprzedzających badanie,
– wykonywał intensywny wysiłek fizyczny w ciągu dwóch dni przed badaniem PSA,
– ma łagodny przerost gruczołu krokowego,
– w krótkim czasie przed pobraniem krwi przeszedł badanie prostaty przez odbyt (per rectum),
– ma stan zapalny prostaty lub dróg moczowych,
– w ciągu dwóch dni przed badaniem krwi PSA miał badanie USG prostaty,
– przeszedł biopsję prostaty w ciągu kilku dni przed pobraniem próbki krwi,
– przeszedł operację usunięcia części prostaty w ciągu 6 tygodni przed badaniem PSA,
– zażywa leki stosowane w terapii onkologicznej.
Wynik PSA może być też fałszywie niski. Dotyczy to przypadków całkowitego usunięcia prostaty, chemio- i radioterapii w przebiegu nowotworu gruczołu krokowego i usunięcia jąder. Jeśli badanie wykazało podwyższone PSA całkowite, mieszczące się w granicach od 4 do 10 ng/ml, konieczne jest wykonanie testu stężenia wolnej frakcji antygenu prostaty PSA. Poziom PSA oznacza się także w trakcie leczenia onkologicznego i po jego zakończeniu. W ten sposób określa się skuteczność leczenia raka prostaty. Wysokie PSA (przekraczające 10 ng/ml, a często powyżej 20 ng/ml) i wzrost stężenia antygenu w krótkim czasie niezależnie od wieku oznacza duże ryzyko zachorowania na raka prostaty – około 60% szans. Potwierdzić lub wykluczyć raka gruczołu krokowego można wyłącznie poprzez biopsję stercza. TSH czyli hormon tyreotropowy produkowany jest przez przysadkę mózgową, a jego zadaniem jest pobudzanie tarczycy do wytwarzania i wydzielania hormonów T3 (trijodotyronina) oraz T4 (tyroksyna). Badanie TSH jest jednym z badań krwi wykorzystywanym w diagnostyce endokrynologicznej i dostarcza lekarzom informacji na temat poprawności działania tarczycy. Stężenie TSH oznaczane jest na podstawie próbki krwi pacjenta. Do wykonania badania krew należy pobrać w godzinach porannych, wówczas wynik jest najbardziej miarodajny. Pora dnia jest bardzo istotna, ponieważ działanie układu hormonalnego w dużym stopniu zależy od rytmu dobowego organizmu. W przeciwieństwie do wielu innych badań, do badania TSH nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Nie ma też konieczności przychodzenia na badanie na czczo. Ważna jest jedynie pora dnia. Takie dolegliwości, jak wypadanie włosów, zmęczenie, wzrost masy ciała, zaparcia – to najczęstsze powody, dla których warto wykonać diagnostykę tarczycy, a szczególnie badanie TSH, fT4 i fT3.Jednak nie zawsze mają one związek z chorobą tego gruczołu. Objawy takie, jak przyspieszone bicie serca, podwyższone ciśnienie tętnicze, spadek masy ciała, problem z nietolerancją wysokich temperatur, bezsenność, nadpobudliwość – mogą świadczyć o nadczynności tarczycy. Pacjenci cierpiący na to zaburzenie często uskarżają się na problemy ze snem. Nadczynność tarczycy objawiać się może także wzmożoną potliwością, drżeniem rąk oraz osłabieniem mięśni czy biegunkami. W przypadku niedoczynności tarczycy często obserwuje się wzrost masy ciała, suchą skórę (zwłaszcza na łokciach i kolanach), osłabienie i obniżenie nastroju, zaparcia, a także spowolnioną akcję serca. Pacjenci często skarżą się na to, że szybko marzną. U osób w starszym wieku, u których współwystępują choroby układu sercowo-naczyniowego, często dochodzi do nasilenia objawów niewydolności krążenia. Kał na krew utajoną w kale pomaga w diagnostyce krwawień z odbytu o niewiadomej przyczynie oraz w diagnostyce chorób związanych z zaburzeniami w obrębie układu trawiennego. Krew w kale wydalana jest codziennie w minimalnych ilościach. Każda ilość krwi większa niż ta fizjologiczna, może pojawiać się z powodu krwawienia z przewodu pokarmowego, m.in. w przebiegu nowotworów jelita lub chorób zapalnych jelit. Badania obejmuje analizę tego, czy w kale znajduje się krew, która nie powoduje zmiany barwy i konsystencji kału i można ją wykryć jedynie metodami laboratoryjnymi. Badanie kału na krew utajoną powinno być wykonywane co roku u każdej osoby po 50. roku życia. Częstotliwość jednak zależy od zgłaszanych objawów i indywidualnych czynników ryzyka. Aby wynik był wiarygodny, do badania należy się odpowiednio przygotować. Trzy doby przed planowanym badaniem należy odstawić niektóre leki, w szczególności: preparaty zawierające żelazo, środki przeciwzapalne oraz rozrzedzające krew. Przed badaniem nie należy stosować specjalnej diety, jednak zaleca się, aby była ona bogata w błonnik, ponieważ wpływa on korzystnie na rytm wypróżnień. Nie należy natomiast stosować czopków, leków przeczyszczających. Dwie doby przed badaniem nie należy spożywać alkoholu, gdyż może on spowodować podrażnienie układu pokarmowego. Przeciwwskazaniem do oddania próbki kału są krwawienia z guzków krwawniczych (z żylaków odbytu), w przypadku kobiet także miesiączka (3 dni przed i 3 dni po), stosowanie leków doodbytniczo, zaparcia przebiegające z krwawieniem, leczenie stomatologiczne, krwawiące dziąsła lub krwawienie z nosa (krew może przedostać się do układu pokarmowego i wówczas wynik testu będzie fałszywie dodatni). Próbkę należy umieścić w specjalnie do tego celu zakupionym sterylnym, jednorazowym pojemniku. Ze względu na niewielki rozmiar pojemnika, należy przygotować dość szerokie naczynie, np. wyparzony słoik lub jednorazowy plastikowy pojemnik, z którego będzie można łatwo pobrać materiał do badania. Kał należy oddać do czystego suchego naczynia. Pojemniki mają specjalną szpatułkę, która pozwoli na pobranie próbki (wielkości orzecha włoskiego, nie większej niż ¾ pojemnika; w przypadku kału płynnego do badania należy dostarczyć 2–3 ml) koniecznej do wykonania badania. Pobieranie materiału do badań powinno zostać wykonane zgodnie z zaleceniami lekarza, w szczególności w zakresie liczby próbek, czasem konieczne jest kilkukrotne badanie kału (najczęściej trzykrotne) z kolejnych wypróżnień. 3 próbki z trzech kolejnych dni mogą być dostarczone do punktu pobrań ostatniego dnia pobierania próbek i do tego czasu szczelnie zamknięte i przechowywane w lodówce. Jeżeli odstęp czasowy między kolejnymi pobraniami jest większy, próbki należy dostarczać każdorazowo do 24 godz. od momentu pobrania. Badanie wykonywane jest w celu potwierdzenia krwi w kale bądź wykluczenia jej obecności. Jest istotne w diagnozowaniu chorób przewodu pokarmowego, m.in. krwawień z różnych jego odcinków. Krew utajona w kale – wynik dodatni – potwierdza krwawienie do światła przewodu pokarmowego. Przyczyny krwawienia mogą być różne, dlatego konieczna jest dalsza diagnostyka w celu wykrycia powodu krwawienia. Natomiast krew utajona w kale – wynik ujemny – badania nie wyklucza choroby, potwierdza jedynie brak krwi w kale. Badanie przeciwciał HBc total jest elementem diagnostyki podczas procesu diagnostyczno-leczniczego w przebiegu wirusowego zapalenia wątroby typu B. Pozwala ono zarówno stwierdzić zakażenie, jak i określić jak dawno temu do niego doszło i monitorować skuteczność ewentualnego leczenia. HCV-G są to przeciwciała obecne we krwi osób, które miały kontakt z wirusem zapalenia wątroby typu C (HCV). Oznaczenie poziomu tych przeciwciał jest podstawowym badaniem przesiewowym, używanym w diagnostyce zakażeń HCV. Określenie liczby retikulocytów stanowi podstawę oceny aktywności erytropoetycznej szpiku. Ma to szczególne znaczenie w określaniu erytropoezy przy niedokrwistościach hemolitycznych i niedokrwistościach, ale również w kontroli leczenia preparatami żelaza niedokrwistości.