- morfologia z rozm. autom.
- sód
- potas
- chlorki
- magnez
- żelazo
- fosfor
- wapń
- cynk
- ferrytyna
- witamina D
- witamina B12
- kwas foliowy
- retikulocyty
Profil WITAMINY MAKROELEMENTY MIKROELEMENTY to składniki mineralne, czyli substancje nieorganiczne biorące
udział w wielu istotnych procesach metabolicznych. Zapotrzebowanie na mikroelementy wynosi poniżej 100 mg na dobę, natomiast pierwiastki, na które zapotrzebowanie jest wyższe, zwie się makroelementami powyżej 100 mg na dobę. Wskazaniem do oznaczania elektrolitów (Na, K, Cl) jest m.in. podejrzenie zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej lub kwasowo-zasadowej, znaczna utrata płynów, niewydolność nerek, zaburzenia funkcjonowania kory nadnerczy, zaburzenia pracy serca, utrata przytomności. Komu polecamy badanie Mg (magnezu)? Osobom
mierzącym się z zaburzeniami odżywiania, pacjentom z zespołem złego wchłaniania, pacjentom z zaburzonym rytmem bicia serca, niewydolnością nerek lub nieprawidłowym ciśnieniem krwi oraz osobom doświadczającym dużego stresu w życiu. Żelazo (Fe) jest jednym z najważniejszych mikroelementów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu. Jest głównym składnikiem hemoglobiny i mioglobiny, czyli białek odpowiadających za transport tlenu i dwutlenku węgla za pośrednictwem krwi. Oznaczenie poziomu żelaza we krwi zalecane jest przede wszystkim pacjentom, u których zachodzi podejrzenie niedokrwistości lub hemochromatozy nadmiernego magazynowania żelaza w organizmie, ale także wszystkim osobom zdrowym, w ramach corocznych rutynowych badań diagnostycznych. Grupami o
zwiększonym ryzyku niedokrwistości z niedoboru żelaza są przede wszystkim kobiety ciężarne oraz osoby aktywnie uprawiające sport. Natomiast badanie poziomu ferrytyny pomaga określić zapasy żelaza w organizmie. Stężenia ferrytyny oraz żelaza są ze sobą ściśle powiązane. Im wyższy poziom ferrytyny, tym wyższy poziom żelaza we krwi. W diagnostyce oznaczenie stężenia ferrytyny służy do różnicowania niedokrwistości, a także pozwala na monitorowanie leczenia suplementami żelaza w przypadku już zdiagnozowanej niedokrwistości. Zbyt wysoki
poziom ferrytyny może świadczyć o toczącym się w organizmie stanie zapalnym, problemach z wątrobą (m.in. uszkodzeniu wątroby, martwicy komórek wątroby), uszkodzeniu śledziony i komórek szpiku kostnego. Zbyt wysokie stężenie ferrytyny w surowicy krwi to także stan
towarzyszący reumatoidalnemu zapaleniu stawów. Obniżony poziom ferrytyny świadczy głównie o tym, że u pacjenta występuje niedobór żelaza. Fosfor nieorganiczny należy do pierwiastków o kluczowym znaczeniu dla poprawnej pracy całego organizmu. Występuje w dużych ilościach w tkance kostnej i mózgowej, jest elementem budulcowym kości i zębów, a także kwasów nukleinowych DNA i RNA. Zarówno nadmiar (hiperfosfatemia), jak i niedobór fosforu (hipofosfatemia) mogą prowadzić do upośledzenia funkcjonowania różnych organów i rozwoju
licznych schorzeń. Wskazania do badania obejmują: diagnostykę chorób przytarczyc, diagnostykę chorób kości, diagnostykę chorób tarczycy, diagnostykę chorób nerek, zaburzenia poziomu witaminy D, monitorowanie osób w trakcie dializoterapii i poddawanych intensywnej opiece
medycznej, monitorowanie osób żywionych pozajelitowo, zaburzenia elektrolitowe, alkoholizm, objawy osłabienia siły mięśni i bóle kostne. Badanie jego stężenia w surowicy umożliwia określenie jego ogólnych poziomów w organizmie. Wapń jest podstawowym budulcem
mineralnym zębów i kości, gdzie służy także jako magazyn zapasów wolnego wapnia dla całego ciała. Ponadto wapń odgrywa niezwykle ważną rolę w przekazywaniu impulsów nerwowych, skurczów i ruchów mięśni, w prawidłowej pracy serca oraz procesach krzepnięcia krwi. Jego
poziom w surowicy jest wykorzystywany do monitorowania i kontrolowania chorób kości, nerek, przytarczyc i przewodu pokarmowego. Cynk to badanie, które zaleca się osobom z chorobami przewlekłymi, stosującym ścisłą dietę wegetariańską, diabetykom czy osobom zmagającym się z
anoreksją. Cynk jest pierwiastkiem śladowym, niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Jest także kluczowym składnikiem niektórych układów enzymatycznych. Jest on przechowywany w tkance mięśniowej i kostnej. Cynk jest również kluczowy dla
prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego i poprawnego gojenia się ran. Niedobór cynku wpływa m.in. na spadek odporności, zmęczenie, brak koncentracji. Za wysokie stężenie wywołuje objawy podobne do zatrucia. Witamina D3 kojarzy się z jej pozytywnym wpływem na zdrowie kości oraz zębów. Dlatego prawidłowy poziom witaminy D3 jest niezwykle ważny u dzieci w okresie wzrostu. Funkcje witaminy D3 w organizmie są bardzo zróżnicowane. Przede wszystkim zwiększa wchłanianie wapnia i fosforu z kanalików nerkowych. Witamina D3
wpływa na czynności wewnątrzwydzielnicze komórek, działając na trzustkę, nadnercza, tarczycę i przysadkę. Reguluje aktywność układu odpornościowego i krwiotwórczego. Ponadto, wykazuje właściwości antyzapalne i przeciwnowotworowe. Badanie stężenia witaminy D zalecane jest w sytuacji nieprawidłowych wyników stężenia wapnia, fosforanu, parathormonu. Także przy występowaniu łamliwości kości oraz przy rozpoczęciu leczenia pacjentów ze zdiagnozowaną osteoporozą. Niedobór witaminy B12 jest bardzo często spotykanym problemem. Z kolei nadmiar witaminy B12 w organizmie to rzadka sytuacja. Niedobór witaminy B12 może dawać także objawy charakterystyczne dla chorób psychicznych. Możliwe są zaburzenia świadomości, zespoły urojeniowe przypominające schizofrenię czy stany depresyjne. Na niedobory najbardziej narażone są osoby starsze, u których wchłanianie witaminy B12 zmniejsza się wraz z wiekiem. Zagrożone są również osoby cierpiące na choroby układu pokarmowego, a także nadużywające alkoholu oraz wegetarianie i weganie. Również przy niedoborze witaminy B12 proces
powstawania krwinek czerwonych zostaje zaburzony w wyniku czego dochodzi do rozwoju niedokrwistości (anemii). U takich osób obserwujemy osłabienie, nadmierną męczliwość, częste bóle i zawroty głowy, problemy z koncentracją, bladość skóry i błon śluzowych, tachykardię. Kwas foliowy to jedna z najpotrzebniejszych witamin w organizmie człowieka. Niestety prawie każda osoba ma mniejszy lub większy niedobór tej witaminy. Jednak niedobór witaminy B9 (kwas foliowy) najgroźniejszy jest dla kobiet w ciąży, ponieważ może spowodować pojawienie się wad cewy nerwowej płodu. Ponadto sprawdzeniem stężenia kwasu foliowego powinnyzainteresować się osoby, które są przemęczone, mają problemy ze snem lub koncentracją. Określenie liczby retikulocytów stanowi podstawę oceny aktywności erytropoetycznej szpiku. Ma to szczególne znaczenie w określaniu erytropoezy przy niedokrwistościach hemolitycznych i niedokrwistościach, ale również w kontroli leczenia preparatami żelaza niedokrwistości.